www.cliniclowns.nl

CliniClowns Nederland bestaat 25 jaar! Sinds de start in november 1992 waren er al 1,2 miljoen ontmoetingen tussen clowns en kinderen. En vanaf dit jaar worden ook mensen met dementie verrast met een bezoek. HLB Amsterdam draagt deze bijzondere opdrachtgever een zéér warm hart toe. Bijna alle Nederlanders kennen de naam CliniClowns, zo blijkt uit onderzoek. De stichting heeft de afgelopen 25 jaar dan ook iets bijzonders neergezet. Meer dan 1 miljoen keer werden kinderen verrast met een bezoek van een clown. Daarmee worden ze even opgetild uit de situatie waar ze op dat moment verblijven: een ziekenhuis, revalidatiecentrum, medisch kinderdagverblijf of kinderhospice. Een CliniClown zorgt voor een moment van plezier en afleiding, maar betekent nog zoveel meer. Directeur Coen Abbenhuis: “Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat clownsbezoek stress en angst vermindert en kinderen kracht, zelfvertrouwen en energie geeft. Het effect is langere tijd voelbaar, vaak ook voor de rest van het gezin.” Hoe treffend is het voorbeeld dat HR-adviseur Annette Vonk noemt: “Een ervaren clown die regelmatig in het Amsterdams VUmc speelt, vertelde dat één van de kinderen alleen een MRI-scan wil laten maken als de clown meegaat. De clown geeft het kind de kracht die nodig is.” Het voorbeeld is ook illustratief voor de competenties waarover een CliniClown moet beschikken. “Het is niet zomaar even grappig doen. Onze CliniClowns hebben bij voorkeur een theater- of dramaopleiding, een ontwikkeld clownspersonage en worden door ons verder opgeleid tot CliniClown. CliniClown zijn is écht een vak.”

“Fijn dat HLB expertise ter  beschikking stelt” 

Judith Wiersma, HR-manager bij CliniClowns: “De expertise rondom loonadministratie hebben wij niet in huis. We werken daarom al zeker achttien jaar samen met HLB Amsterdam (en diens rechtsvoorgangers – red.). De samenwerking verloopt heel erg prettig, dat bewijst de lange relatie ook wel.” Annette Vonk, HR-adviseur: “Wat wij erg op prijs stellen, is dat HLB Amsterdam ons ondersteunt tegen een aangepast tarief en ons  haar kennis en expertise ter beschikking stelt. Dat is bijzonder waardevol.”

Goede doelen in feiten en cijfers 

• Nederland telt naar schatting zo’n 30.000 fondsenwervende stichtingen. 
• Nederlanders zijn ‘gulle gevers’. In 2015 werd 5,7 miljard euro geschonken aan goede doelen. 
• Huishoudens geven het vaakst geld aan gezondheid (66 procent), internationale  hulp (41 procent) en maatschappelijke en  sociale doelen (32 procent). 
• Geld wordt op zeer diverse wijzen ingezameld. Belangrijkste bronnen zijn vaste donateurs, collectes 
  (huis-aan-huis), mailingacties en nalatenschappen. 
• Nieuwe wervingsmethoden deden/doen hun intrede. Zoals sms-acties ‘Geen contant geld beschikbaar voor 
  de collectant? Doneer dan middels een sms-bericht.’
• In 2015 gaf ruim 70 procent van de bedrijven aan goede doelen via sponsoring en/of giften.

     (bronnen: 1 Donateursvereniging - 2 Onderzoek ‘Geven in Nederland’, 2017)

Uitgebreide selectieprocedure

Bij de selectie van CliniClowns gaat de organisatie niet over één nacht ijs. Annette en HR-manager Judith Wiersma schetsen het traject: “Als we nieuwe clowns zoeken, zetten we die vraag uit via specifieke kanalen. We vragen kandidaten om niet alleen een cv in te sturen, maar ook een filmpje van zichzelf aan te leveren. Annette verzorgt op basis hiervan een selectie, die ze voorlegt aan Jacqueline Kaptein, artistiek leider van CliniClowns. Zij beslist wie worden uitgenodigd voor een eerste auditie. De auditie wordt bijgewoond door Jacqueline, een teamleider en een ervaren CliniClown. De kandidaat mag een clownsact laten zien die hij of zij heeft voorbereid en speelt een aantal scènes met de CliniClown, die zich voordoet als kind. Wie door deze auditieronde komt, wordt uitgenodigd voor een tweede auditie, waarbij opnieuw rollenspellen worden gespeeld. Ook een sollicitatiegesprek maakt uiteraard deel uit van de selectieprocedure. Als een clown wordt aangenomen, starten we met een zogenaamde boost-week: vijf dagen lang doorloopt de clown een basistraining. Daarna volgt een inwerktraject op maat. De ene clown kan zich namelijk nog wat verbeteren op gebied van muzikaliteit, de ander moet nog aandacht besteden aan het stemgeluid, et cetera. Zo wordt een nieuwe CliniClown stap voor stap begeleid naar de  eerste ontmoeting.” 

Improvisatievermogen 

Wat maakt iemand geschikt als CliniClown? Judith vertelt, met onverholen trots: “Onze essentie is oprecht contact. Niet het grappig zijn. Een CliniClown weet in te spelen op het kind (of de volwassene met dementie) en op wat hij/zij op dat moment wil en kan. Dat vereist een groot improvisatievermogen.” Annette vult aan: “Een CliniClown moet in staat zijn om zichzelf als clown helemaal in dienst te stellen van de ander. Het clownsbezoek brengt wat lichtheid; ze laten het kind gewoon weer even kind zijn.” Hoewel CliniClowns werkt op basis van een duidelijk protocol – met onder meer veel aandacht voor hygiëne en de afspraak om de ‘huisregels’ te respecteren van elke instelling waar de clowns te gast zijn – heeft elke clown een eigen personage. Inclusief eigen kleding en eventuele attributen. Annette: “Als de clown op de locatie arriveert, wordt eerst overlegd met de pedagogisch medewerker. Zodat de clown weet wie aanwezig zijn, wat de status is en waar hij/zij rekening mee moet houden. Pas daarna kleedt de clown zich om en kan het bezoek beginnen.”

“Het clownsbezoek brengt lichtheid; het kind kan weer even ‘gewoon’ kind zijn”

CliniClowns in feiten en cijfers

• CliniClowns bestaat 25 jaar en heeft al 1,2 miljoen ontmoetingen tussen clowns en kinderen gerealiseerd.
• Er werken ruim 80 clowns bij CliniClowns en nog eens zo’n 50 ondersteunende medewerkers, die zich onder 
  meer bezighouden met fondsenwerving en werving & selectie van clowns. In totaal gaat het om circa 90 fte. .
• Ook zijn circa 180 vrijwilligers aan CliniClowns verbonden. Zij bieden onder meer ondersteuning  
  bij acties, webcare of delen hun expertise.
• CliniClowns heeft 210.000 vaste donateurs. In 2017 ontving het fonds circa 13,4 miljoen euro aan giften.
• CliniClowns is aangemerkt als ANBI-instelling (waardoor giften en donaties fiscaal aftrekbaar zijn), heeft 
  het CBF-keurmerk (CBF houdt streng toezicht op de gestelde kwaliteitseisen) en het Europese EFHCO-  keurmerk (kwaliteitslabel voor clownsorganisaties, tevens kennisnetwerk).
• Stichting CliniClowns Nederland wordt bestuurd door directeur Coen Abbenhuis, onder supervisie van een 
  onafhankelijke en onbezoldigde Raad van Toezicht. 

Levenservaring

CliniClowns werkt met ruim 80 clowns. Iets meer vrouwen dan mannen, de meesten 40+, hoewel er ook enkele  jongere clowns zijn. “Levenservaring en veel ervaring in het spelen zijn belangrijk”, licht Judith toe. De clowns werken zonder uitzondering parttime. Drie dagen per week spelen is wel het maximum. “Dat is goed voor de clowns, ook omdat ze daarmee de mogelijkheid hebben om andere activiteiten te doen en zichzelf als speler  te blijven ontwikkelen.” 

Luca (3) moet alweer aan het infuus, gelukkig zijn Pier en Polleke er om te spelen. Wanneer de CliniClowns  Luca zijn kamer binnenlopen, zetten ze samen met  de speelgoeddieren het ziekenhuis op stelten.

Anticiperen op veranderende zorg

Directeur Coen Abbenhuis: “Ons 1-op-1-contact is direct  en intiem, niet groots en meeslepend, maar kan heel veel toegevoegde waarde hebben. Dat geldt voor alle doelgroepen die we bezoeken. Met behulp van de kracht van verbeelding brengen we afleiding, plezier en verlichting. We geven mensen weer regie over hun situatie en veerkracht om daar goed mee om te blijven gaan. Ook angst-, pijn- en stressreductie zijn  goed merkbare effecten van ons werk. Daarom denken wij goed na over de rol die we in de toekomst willen vervullen. Als partner in de zorg zoeken we samen met de zorginstellingen actief naar hoe wij – met behoud van onze onafhankelijke rol – op nog meer manieren van toegevoegde waarde kunnen zijn. Bijvoorbeeld in ziekenhuizen pre- of postoperatief, op gips- en pijnpoli’s of bij de spoedeisende hulp. Er verandert veel binnen de zorg. Als  CliniClowns willen wij daarop blijven anticiperen.“

“CliniClown zijn is echt een vak”

Dat Stichting CliniClowns Nederland géén overheidssubsidie krijgt, beziet Coen positief. “Ik ben ontzettend blij met de loyaliteit van onze donateurs. Dat maakt de organisatie veel minder kwetsbaar dan bijvoorbeeld financiering door overheidssubsidie. En laat zien dat CliniClowns ook echt iets is van de samenleving. Dat inspireert ons enorm. Het is aan ons om te blijven bewijzen dat ons werk ertoe doet. Transparantie is daarbij een voorwaarde. Het mooie van CliniClowns is dat we een heel concrete dienst leveren. Geld dat bij ons binnenkomt, wordt direct besteed aan clownsbezoek. En zorgt dus direct voor verlichting en verbeelding bij kinderen en mensen met dementie. Mensen weten precies wat er met hun bijdrage gebeurt.”

“Grote bewondering” 

“CliniClowns vertrouwt de gehele loonadministratie aan ons toe en daar zijn we echt trots op. Er is wekelijks contact met Annette en Judith; rond het uitbetalen van salarissen spreek ik Annette vrijwel dagelijks. Ik heb diep respect en grote bewondering voor deze organisatie. En nu we dit gesprek voor HLB SHIFT met elkaar voeren, zit ik met een nóg grotere bewondering te luisteren. Er komt veel bij dit werk kijken en het is echt bijzonder hoe gepassioneerd álle medewerkers over CliniClowns vertellen. Die bevlogenheid voel je bij iedereen. Donaties komen uit alle richtingen, ook vanuit het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld via een salarisdonatieprogramma. Als werkgever steun je CliniClowns én zorg je voor betrokkenheid onder je medewerkers.”