Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW) 2.0

Verwacht u minstens 20% omzetverlies als gevolg van de coronacrisis? Dan kunt u vanaf 6 juli t/m 31 augustus 2020 een tegemoetkoming in de loonkosten aanvragen bij het UWV. In tegenstelling tot de eerste NOW periode die een looptijd had van drie maanden heeft het kabinet besloten de NOW regeling met vier maanden te verlengen, voor de maanden juni, juli, augustus en september. De verlengde NOW-regeling hanteert dezelfde systematiek van tegemoetkoming, maar heeft ten opzichte van de vorige NOW-regeling, over de SV loonsom van de maanden maart, april en mei, een aantal nieuwe voorwaarden en bepalingen.

De NOW in het kort:

• De NOW vervangt de regeling voor werktijdverkorting (WTV).
• Als werkgever kunt u een aanvraag indienen voor een substantiële tegemoetkoming in de loonkosten, en hiervoor van het UWV een voorschot ontvangen onder de verplichting geen medewerkers te laten gaan.
• Als werkgever spant u zich in om de loonsom zoveel mogelijk gelijk te houden en medewerkers met een vast en met een flexibel contract gewoon door te betalen.
• De NOW ondersteunt werkgevers die geconfronteerd worden met een omzetdaling van ten minste 20% over een aangesloten periode van vier maanden.
• Als werkgever bent u verplicht de subsidie volledig te gebruiken voor het betalen van de door u verschuldigde loonkosten.
• U bent als werkgever verplicht de ondernemingsraad, de personeelsvertegenwoordiging of bij ontbreken daarvan de medewerkers te informeren over de subsidieverlening.

Aan welke voorwaarden moet u voldoen om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming in de loonkosten via de NOW-noodmaatregel 2.0?

• U verwacht tenminste 20% omzetverlies vanaf 1 juni 2020. De omzet in deze meetperiode wordt vergeleken met de omzet van 1 januari 2019 tot en met 31 december 2019, gedeeld door drie.
• De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van de terugval in omzet. Er is voor gekozen om de afname van omzet als uitgangspunt te nemen, omdat een lagere omzet betekent dat er minder geld beschikbaar is om salarissen te betalen. Daarnaast is omzetdaling een criterium dat meetbaar en controleerbaar is.
  
• De aanvraag geldt voor een periode van vier maanden. Heeft u al NOW 1.0-subsidie aangevraagd? Dan moet uw nieuwe aanvraag aansluiten op het NOW 1.0 - tijdvak. U moet dan wel aan alle voorwaarden voldoen zoals in dit artikel beschreven. Het tweede tijdvak volgt verder de systematiek van het eerste tijdvak: werkgevers die tenminste 20% omzetverlies verwachten, kunnen een aanvraag indienen bij het UWV, aansluitend aan de opgegeven omzetperiode van de NOW 1.0. Daarbij legt u zich vast om de lonen van betrokken medewerkers 100% door te betalen.
  
• De subsidie bedraagt maximaal 90% van de SV loonsom over de viermaands periode, zijnde juni, juli, augustus en september. Voor de loonsom wordt van het sociale verzekeringsloon uit tegenwoordige dienstbetrekkingen uitgegaan. Ook aanvullende lasten en kosten zoals werkgeverspremies en medewerkersbijdragen aan pensioen en de opbouw van vakantiebijslag worden gecompenseerd (een opslag van 40% waar dit in de eerdere periode nog 30% was).
  
• Als loon wordt maximaal twee keer het maximumdagloon per maand per individuele medewerker in aanmerking genomen. Loon boven € 9.538 bruto per maand komt niet voor subsidie in aanmerking.
  
• U vraagt subsidie aan voor de SV loonsom over juni, juli, augustus en september in verband met een terugval in omzet van meer dan 20%.
  
• Indien u als werkgever NOW ontvangt en in de periode van 1 juni tot en met 30 september een ontslagaanvraag indient bij het UWV, kort het UWV bij de subsidievaststelling het totale subsidiebedrag. Deze korting bedraagt 100% van de loonsom van de werknemers waarvoor ontslag is aangevraagd voor een periode van drie maanden. Het kabinet wilde bij de verlenging van de NOW de aanvullende ontslagboete (deze was 50%) schrappen, maar is hier toch (gedeeltelijk) op teruggekomen. Indien voor minimaal 20 werknemers (collectief ontslag) wordt aangevraagd bij het UWV volgt er naast voornoemde korting, nog een aanvullende korting op de NOW ter hoogte van 5% van de uiteindelijke NOW subsidie.
• Heeft u nog geen gebruik gemaakt van de NOW 1.0, dan kunt u de viermaandsperiode in laten gaan per 1 juni of, als u verwacht dat het effect van de huidige situatie pas later in de omzetcijfers zichtbaar wordt, per 1 juli of 1 augustus (let op, ondanks de verlenging van de regeling naar 4 maanden heeft u de keuze uit drie perioden waarop de omzetperiode start). U moet de keuze voor de meetperiode maken bij de aanvraag; bij de definitieve afrekening kan de meetperiode niet meer worden aangepast. De loonsom waarover de subsidie wordt berekend, blijft in alle gevallen de SV loonsom van juni, juli, augustus en september 2020.
• Heeft u meerdere loonheffingsnummers? Dan dient u per loonheffingennummer een aanvraag in. U geeft wel de omzetdaling op die u voor de gehele onderneming c.q. het gehele concern verwacht; u vult dus bij elke aanvraag dezelfde omzetdaling en dezelfde meetperiode in. Werkmaatschappijen die door de coronacrisis meer dan twintig procent omzetverlies hebben, maar behoren tot een concern dat niet aan die voorwaarde voldoet, mogen toch de NOW aanvragen. Hiervoor gelden wel extra voorwaarden. Zo moeten deze concerns afspraken maken met vakbonden respectievelijk de OR/personeelsvertegenwoordiging over werkbehoud.
• Het is uitermate belangrijk om de aanvraag zo zorgvuldig mogelijk in te dienen, aangezien na de aanvraag geen correcties meer kunnen worden gemaakt en misbruik van de regeling tot boetes kan leiden.
• Binnen 24 weken na afloop van de periode waarover de NOW is toegekend, moet u vaststelling van de subsidie aanvragen. Om overlap van het aanvraag- en vaststellingsproces tussen de NOW 1.0 en NOW 2.0 – regeling te voorkomen, kan een definitieve vaststelling van de NOW 1.0 subsidie worden aangevraagd vanaf 7 september 2020. De definitieve vaststelling van de NOW 2.0 subsidie kan worden aangevraagd vanaf 15 november, omdat vanaf dat moment de loongegevens volledig beschikbaar zijn. Heeft u zowel de NOW 1.0 als de NOW 2.0 aangevraagd dan kunt u de definitieve vaststelling van beide subsidies aanvragen vanaf 15 november 2020. Voor aanvragen boven bepaalde omvang van de tegemoetkoming, is een accountantsverklaring of derdenverklaring vereist. De grenzen van deze accountantsverklaring worden verderop in dit artikel nader toegelicht.
• Maakt u aanspraak op de NOW-regeling 2.0 en bent u verplicht een accountantsverklaring te overleggen? Dan moet u  verklaren over 2020 geen dividend aan aandeelhouders uit te keren. Ook moet u verklaren geen bonusregelingen uit te keren aan het bestuur en de directie van het bedrijf. Tot slot is de inkoop van aandelen niet toegestaan. Deze voorwaarden gelden tot en met de datum van de aandeelhoudersvergadering waarin de jaarrekening 2020 wordt vastgesteld in 2021. Deze verklaring moet worden bewaard in de administratie. Er mogen overigens wel bonussen worden uitbetaald aan overige medewerkers.
• Vraagt u de NOW-regeling 2.0 aan, dan hebt u een inspanningsverplichting om uw medewerkers te stimuleren aan bij- en omscholing te gaan doen. U legt hier bij aanvraag van de NOW 2.0 een verklaring over af. Ter ondersteuning van initiatieven van sociale partners trekt het kabinet daarvoor vijftig miljoen euro uit via het crisisprogramma ‘NL leert door’, waarmee medewerkers vanaf juli 2020 kosteloos online scholing en ontwikkeladviezen kunnen volgen om zich aan te passen aan de nieuwe economische situatie. Nadere informatie en voorlichting over het programma ‘NL leert door’ volgt nog.
• Bij de definitieve vaststelling van de tegemoetkoming vindt nog een correctie plaats als er sprake is geweest van een daling van de SV loonsom over de periode juni, juli, augustus en september(ten opzichte van de maand maart 2020).

Let op, in tegenstelling tot de NOW 1.0, waar het voorschot in 3 maandelijkse termijnen werd uitgekeerd, wordt het NOW 2.0 voorschot door het UWV in 2 termijnen uitbetaald. Het UWV streeft ernaar om binnen 2-4 weken na indiening van de aanvraag de eerste termijnbetaling te doen, zijnde de tegemoetkoming over de eerste twee maanden. De tweede termijnbetaling voor de andere twee maanden zal plaatsvinden ongeveer twee maanden na de eerste betaling. 

Aangezien de NOW een fors beroep doet op publieke middelen, is transparantie over de besteding van deze middelen van groot belang. De werkgever die NOW aanvraagt, wordt daarom geacht akkoord te zijn met het eventueel openbaar maken van informatie uit het subsidiedossier. De mogelijkheid dat deze gegevens openbaar worden, volgt overigens niet uit de NOW, maar vloeit voort uit de algemene verplichtingen op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob). Wel is ervoor gekozen om in beginsel alleen gegevens te delen die voor transparantie over de besteding van publieke middelen het meest van belang zijn, maar geen bedrijfsgevoelige informatie bevatten. Op deze manier bestaat wel inzicht in welke bedrijven gebruikmaken van de NOW en welk bedrag daarmee is gemoeid, maar wordt een eventuele benadeling door openbaarheid van informatie van deze bedrijven zoveel mogelijk voorkomen.

De NOW in cijfers 

De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van de terugval in omzet, met een maximum van 90% van de loonsom. Is de omzetdaling lager? Dan wordt de subsidie evenredig lager vastgesteld.

• Als 100% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 90% van de loonsom van een werkgever.
• Als 50% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 45% van de loonsom van een werkgever.
• Als 25% van de omzet wegvalt, bedraagt de tegemoetkoming 22,5% van de loonsom van de werkgever.

Bij de berekening van het voorschot wordt gebruikgemaakt van de loonsom over de maand maart 2020 (peildatum 15 mei 2020). Indien er sprake is van vier weken loon dan wordt gekeken naar de derde volledige vierwekenperiode in 2020 (om toch tot een maandloon te komen wordt de loonsom van dat tijdvak vervolgens verhoogd met 8,33%). Uitgegaan wordt van het sociale verzekeringsloon uit tegenwoordige dienstbetrekkingen. Ook aanvullende werkgeverslasten (sociale lasten, pensioenlasten en vakantiebijslag) worden gecompenseerd. Omwille van de uitvoerbaarheid door UWV is gekozen voor een forfaitaire opslag van 40% voor werkgeverslasten (dit was in de eerste NOW 30%) in plaats van het in aanmerking nemen van de precieze werkgeverslasten.

Hoe zit het met flexwerkers, mensen met nulurencontracten en uitzendkrachten?

• De NOW geldt ook voor medewerkers voor wie u geen loondoorbetalingsplicht heeft, zoals flexwerkers en medewerkers met een oproepcontract/nulurencontract. U moet wel het loon doorbetalen.
  
• Werkgevers hebben een zogenaamde inspanningsverplichting om flexwerkers en oproepkrachten in dienst te houden gedurende de NOW 2.0 en zo de loonsom zoveel mogelijk gelijk te houden en in aanmerking te komen voor de subsidie.
  
• De SV loonsom van maart 2020 is leidend voor de subsidie NOW 2.0. Een optie is om de oproepkrachten op basis van de gewerkte/verloonde uren van maart 2020 voor de maanden juni, juli, augustus en september loon door te betalen voor de NOW 2.0.
  
• Dit kan mogelijk leiden tot een beroep op het rechtsvermoeden ex artikel 7:610b BW. Met andere woorden, de medewerker zal u mogelijk aanspreken om in de toekomst dit loon te blijven betalen of hij kan u erop wijzen dat het SV loon over maart 2020 niet representatief is.

Het bovenstaande blijft per onderneming specifiek, het kan bijvoorbeeld zijn dat u op basis van een CAO verplicht bent om oproepkrachten minimaal een aantal uren in te zetten. Dit kan van invloed zijn op het voorgaande.  

Betaalt u minder loon, dan daalt de SV loonsom over de maanden juni-juli-augustus-september ten opzichte van de maand maart en wordt de subsidie lager vastgesteld, er is immers een lagere loonsom. Dit kan in situaties leiden tot een terugvordering.

Rekenvoorbeeld (bij 100% omzetdaling):
De SV loonsom (inclusief de factor 3) waarop het voorschot is gebaseerd is € 200.000. Het verwachte subsidiebedrag is € 200.000 x 90% = € 180.000. Als voorschot wordt daarvan 80% uitgekeerd, ofwel € 144.000. 

Als de loonsom over de maanden juni-juli-augustus is gedaald tot € 110.000, omdat de werkgever de lonen van medewerkers met een flexibele arbeidsomvang niet heeft doorbetaald, wordt daar bij de uiteindelijke vaststelling van de subsidie rekening mee gehouden. De daling van de loonsom, maal 90%, wordt afgetrokken van het subsidiebedrag. Het uiteindelijke subsidiebedrag wordt dus € 180.000 – (€ 90.000 x 90%) = € 99.000. Dat betekent een terugvordering van € 45.000 (€ 144.000 -/- € 99.000). 

Als de loonsom over de maanden juni- juli-augustus niet is gedaald maar € 200.000 is gebleven, wordt bij de uiteindelijke vaststelling van de subsidie uitgegaan van 90% van de oorspronkelijke loonsom, dus van 90% van € 200.000 = € 180.000. De vastgestelde subsidie is dus hoger dat het uitbetaalde voorschot en er volgt een nabetaling van € 36.000.

Een hogere loonsom in de maanden juni-juli-augustus ten opzichte van maart leidt overigens niet tot een hogere vaststelling van de subsidie. Stijgt de loonsom bijvoorbeeld als gevolg van het aannemen van nieuwe medewerkers na maart 2020, dan resulteert dit dus niet in een hogere tegemoetkoming.

Concernbepaling in de NOW

Werkmaatschappijen die door de coronacrisis meer dan 20% omzetverlies hebben, maar behoren tot een concern dat niet aan die voorwaarde voldoet, mogen toch de NOW aanvragen. Bij een aantal concerns zijn sommige werkmaatschappijen geheel of gedeeltelijk stilgevallen door de coronacrisis, terwijl andere werkmaatschappijen binnen het concern nog voldoende omzet draaien. Het concern als geheel voldoet dan niet aan het criterium van de 20% verlies aan omzet. De Tweede Kamer heeft minister Koolmees gevraagd om te kijken naar mogelijkheden voor een versoepeling van de NOW op dit punt.

De minister heeft hierop de NOW regeling aangepast, maar hieraan worden wel extra voorwaarden gesteld: 

1. Deze concerns moeten afspraken maken met vakbonden of bij ontbreken daarvan de OR respectievelijk personeelsvertegenwoordiging over werkbehoud.
   
2. Deze concerns zien af van het inkopen van eigen aandelen, uitbetalen van dividend aan aandeelhouders en/of uitkeren van bonussen aan bestuur en directie.
   
3. Er mag geen sprake zijn van een personeels-B.V. binnen het concern.
   

Doet u een beroep op deze regeling? Dan moet u dus verklaren dat u over 2020 geen dividend zult uitkeren. Daarnaast mag u geen bonussen uitkeren of eigen aandelen inkopen. Verder moet u in overleg gaan met de vakbond over werkbehoud en moet u ook tot een akkoord komen met de vakbond. Heeft u minder dan twintig medewerkers in dienst? Dan is overleg met de vakbond niet nodig, u moet dan overleggen met de personeelsvertegenwoordiging.

Indien u gebruik maakt van deze concernregeling is er een accountantsverklaring vereist. In deze verklaring worden onder andere de bovengenoemde vereisten door de accountant getoetst. Let wel, deze verruiming wijzigt de hoofdregel van de NOW niet. De NOW wordt in deze situatie nog steeds gebaseerd op het omzetverlies van de onderneming ten opzichte van de omzet in 2019. Verder is nog steeds het uitgangspunt de loonsom over de maand maart 2020.   

Internationale aspecten

Op grond van de NOW kunt u subsidie ontvangen als tegemoetkoming in de loonkosten voor medewerkers die bij u in dienst zijn. Uitgangspunt is dat het moet gaan om SV-loon. Dat betekent dat u alleen een subsidie kunt krijgen voor zover het gaat om lonen van medewerkers die sociaal verzekerd zijn in Nederland. Het bovenstaande betekent ook dat rechtspersonen of natuurlijke personen die in het buitenland gevestigd zijn en werkgever zijn van in Nederland sociaalverzekerde medewerkers, een beroep kunnen doen op de NOW. 

Bent u directeur-grootaandeelhouder (DGA) en niet verzekeringsplichtig voor de werknemersverzekeringen? 

Dan komt u zelf helaas niet in aanmerking voor toepassing van de NOW. Lees meer over wat de alternatieven zijn >

Uitvoering: misbruik wordt beboet 

Voor de NOW is het belangrijk dat de administratieve vastlegging goed is, tegelijkertijd dient u zich ook meteen goed aan de regels houden. Werkgevers die een beroep doen op de regeling verlenen desgevraagd, tot vijf jaar na vaststelling van de subsidie, inzage in deze administratie. Ook heeft u de verplichting direct melding te doen als duidelijk is dat u niet langer aan de vereisten voor subsidieverlening voldoet. Is er tijdens of bij het vaststellen van de subsidie sprake van een redelijk vermoeden van een strafbaar feit? Dan heeft het UWV de mogelijkheid om aangifte te doen. Het OM kan vervolgens een strafrechtelijk onderzoek instellen en overgaan tot vervolging.

Accountantsverklaringen

In de NOW regeling was reeds opgenomen dat in een aantal geval het verplicht is een accountantsverklaring te overleggen bij het definitief vaststellen van de NOW-subsidie. Inmiddels zijn er een tweetal grenzen vastgesteld om te bepalen welke ondernemingen een accountantsverklaring moeten overleggen.

Voor de NOW is vastgesteld dat er een verplichte accountantsverklaring moet worden overlegd bij bedrijven die een voorschot (80% van het verleende subsidiebedrag) hebben ontvangen van €100.000,- of meer.

Om te voorkomen dat een aanvrager een laag voorschot krijgt, maar bij vaststelling toch een subsidie ontvangt die (veel) hoger is dan €125.000, zonder dat daarbij een accountantsverklaring hoeft te worden overlegd, wordt ook bij een vastgestelde subsidie van €125.000 of meer een accountantsverklaring vereist. Bedrijven die een voorschot van minder dan €100.000 hebben ontvangen, zullen zelf dus moeten inschatten of de subsidie op €125.000 of meer zal worden vastgesteld. Immers ook zij zullen dan een verplichte accountantsverklaring nodig hebben.

Gezien het bovenstaande houdt dit in dat bedrijven die minder dan € 100.000 aan voorschot hebben ontvangen en die tevens minder dan € 125.000 aan definitieve NOW subsidie ontvangen, geen accountantsverklaring hoeven te overleggen. Echter, ook bij deze categorie van bedrijven wordt er steekproefsgewijs gecontroleerd. De NOW regeling vereist daarom in ieder geval dat de werkgever met betrekking tot de omzet en de loonsom een zodanig controleerbare administratie moet beheren, dat achteraf gecontroleerd kan worden of de subsidie terecht is verstrekt.

Verder zal er, als er geen accountantsverklaring is vereist, bij het verzoek om vaststelling van een subsidie met een voorschot boven de €20.000 of een vaststellingsbedrag boven de €25.000, een verklaring van een derde overlegd moeten worden die de omzetdaling bevestigt. Een dergelijke verklaring kan door ons worden opgesteld. De Belastingdienst vraagt een zogenaamde derdenverklaring ook bij uitstel van betaling bij bijzondere omstandigheden.