Ruimte voor kunst
Kunstenaars en andere creatieven zijn belangrijk voor een stad en een samenleving. Dat betekent ook dat ze een betaalbare plek nodig hebben om hun ideeën te ontwikkelen en projecten te realiseren. DePlaatsmaker geeft de culturele sector – letterlijk – een plek in de stad Utrecht.
DePlaatsmaker opereert in de eerste plaats vanuit het hart van Utrecht en heeft daarbij grote passie voor de cultuursector en de kunstenaars in de stad. Het is bovendien een organisatie die de belangen van de maatschappij op allerlei manieren voorop zet. Bevlogenheid voert de boventoon, zowel bij de creatieven waar DePlaatsmaker ruimte voor zoekt, als bij directeur/bestuurder Arna Notten, die samen met Jeroen Witteveen van HLB Blömer is aangeschoven voor het interview.
We zitten in Muziekhuis Lombok, een voormalige gymzaal die inmiddels dienstdoet als repetitie- en podiumzaal voor muzikanten. Het gebouw is een echte eyecatcher in de wijk, vanwege de kleurrijke muurschildering waar-mee de gevel versierd is. ‘We willen ons vastgoed niet alleen verhuren maar ook onderdeel laten zijn van een wijk of buurt. Het moet een levendige plek zijn, voor iedereen.’
Verhaal overbrengen
DePlaatsmaker, waar Arna sinds 2017 directeur/bestuurder van is, kan beschouwd worden als de autoriteit op het gebied van vastgoed voor de cultuursector in Utrecht. Het verhuurt en beheert ruim 45.000 vierkante meter in Utrecht en heeft een portefeuille van 50 panden, waarvan 16 panden in eigendom. ‘We krijgen voor onze rol in de stad en het beheer van de panden ook budget van gemeente Utrecht, vertelt Arna. ‘We werken nauw samen met de gemeente en trekken ook op met andere creatieve verhuurpartijen om het verhaal over het belang van betaalbare werk- en woonruimte voor kunstenaars over de bühne te brengen.’
Want dat staat behoorlijk onder druk. Er is in Utrecht niet alleen voldoende ruimte nodig voor de culturele sector, maar ook voor wonen, groen en andere voorzieningen. ‘Het is best wel een opgave om geschikte locaties voor kunst en cultuur te vinden en te behouden. Daarnaast staat ook de betaalbaarheid onder druk, vanwege huurverhogingen, stijgende rentes en loonkosten. Indexeringen drukken enorm op de huren en raken onze huurders. In de toekomst gaan de kosten van verduurzaming ook nog een behoorlijke rol spelen. Daar moeten wij mee aan de slag. Niet alle kosten kunnen in de huur worden verrekend want dan krijgen we leegstand en kunnen we onze doelgroep niet meer bedienen. Een doelgroep die gemeente Utrecht ook vanuit beleid koestert. In dat spanningsveld tussen beleid, vastgoed en de creatieve sector pakken wij de regie en bundelen we kennis.’
Samenwerking met HLB Blömer
Arna werkt inmiddels bijna zes jaar samen met Jeroen Witteveen, veel werkzaam voor stichtingen en verenigingen. Het contact ontstond in 2017, toen er voorbereidingen werden getroffen voor een fusie tussen SWK030 en Sophies Kunstprojecten naar DePlaatsmaker.
‘Onze opdracht is in de eerste plaats natuurlijk de controle van de jaarrekening, omdat er best veel (publieke-) middelen mee gemoeid zijn, licht Jeroen toe. ‘Je hebt bovendien te maken met strenge eisen vanuit de gemeente en een stukje verantwoording richting de bank, die de panden financiert. Bij ontwikkel projecten heeft DePlaatsmaker daarnaast vaak te maken met belastingtechnische kwesties. Hoe ga je met de btw om en klopt het allemaal als je het op deze manier doet? Daar zijn wij dan de vraagbaak voor.’
Arna: ‘We sparren sowieso jaarlijks over het groot onderhoud, want dat is een belangrijk onderwerp voor ons. We onderhouden onze eigen panden dus daar moeten we ook geld voor reserveren.’ Jeroen vult aan: ‘Het is natuurlijk een belangrijke post in de jaarrekening maar het is voor DePlaatsmaker ontzettend belangrijk om te weten wat er op hen afkomt qua onderhoud. Zijn ze in staat om alles te financieren? Straks komt daar ook nog verduurzaming bij. ‘Onze panden zijn heel divers’, zegt Arna, ‘en er zitten ook Rijksmonumenten zoals een voormalige houthandel en militaire loods bij. Met de stijgende rentes bij de bank zal het nog best een financiële uitdaging zijn om CO2-neutraal te worden. Ik ben nu bezig met het idee om een soort certificaat uit te geven waarmee we een deel van onze leningen kunnen aflossen tegen een lagere rente. Een vorm van crowdfunding, waarbij de (particuliere) investeerders wél 2 of 3 procent rente krijgen. Ik kan me voorstellen dat het interessant is voor mensen die graag impact willen maken door te investeren in publieke meerwaarde. Het is een van de ideeën om onze missie te bewaken en te voorkomen dat het doorbelasten van de stijgende kosten niet tot debiteurenproblemen leidt.’
In tegenstelling tot wat je wellicht zou veronderstellen, heeft DePlaatsmaker momenteel nauwelijks te maken met debiteurenproblemen. ‘Wat ik veel hoor buiten de culturele sector: het zijn kunstenaars, waar wordt het allemaal van betaald? Maar er blijken amper betalingsachterstanden te zijn.’ Arna: ‘Dat komt omdat (professionele) kunstenaars enorm gemotiveerd zijn en met veel bezieling hun onderneming runnen. Het is hun passie om iets te creëren wat er nog niet is, dat doen ze echt vanuit het hart. Dat is zó waardevol en moet gekoesterd worden. Onze ateliers en oefenruimtes zijn de schat kamers van hun maakproces en zowel de kunstenaars als wij als verhuurder doen er allesmaan om die te behouden. Het is fijn dat HLB Blömer daarin met ons meedenkt.’
Fotografie: Menno Ringnalda
Heeft u nog vragen?
Neem direct contact op met drs. Jeroen Witteveen RA, Partner bij HLB Blömer in Nieuwegein.
Stuur een e-mail of bel +31 (0)30 605 85 11