Schenken op papier om stráks erfbelasting te besparen, dat wil toch iedereen?
Het is geen leuk onderwerp om bij stil te staan, maar het is een feit dat ieder van ons op een dag komt te overlijden. Bij een overlijden staat de Belastingdienst al snel op de stoep om erfbelasting, van bijvoorbeeld uw kind, te mogen vangen. Of het nu gaat om het overlijden van de langstlevende of het eerste overlijden, in beide gevallen kan er dan al erfbelasting verschuldigd zijn.
Erft uw kind namelijk meer dan € 20.371, dan betaalt ze over het meerdere 10% erfbelasting (kleinkinderen 18%) en bij een erfenis van meer dan € 123.249 is het tarief zelfs 20% (kleinkinderen 36%). Een erfenis van € 123.249 lijkt overigens ver weg, maar is al snel aan de orde als er bijvoorbeeld sprake is van een eigen woning zonder hypotheek. Als u niet graag de staatskas spekt, dan is beginnen met schenken voor u misschien een mogelijkheid.
Schenkingsactie vs. niets doen
Het navolgende voorbeeld illustreert wat er bespaart kan worden. Stel uw vermogen is € 200.000. Als dit bedrag in één keer als nalatenschap overgaat naar uw kind, is ze daar € 23.601 erfbelasting over verschuldigd. Had u hetzelfde bedrag via een schenking in bijvoorbeeld tien gelijke partjes van €20.000 per jaar aan uw kind geschonken, dan is in totaal € 14.640 schenkbelasting verschuldigd en geen erfbelasting. Er is dus totaal een voordeel van € 8.961 behaald.
Hoe te schenken?
Grosso modo kunt u op twee manieren schenken. U kunt jaarlijks een bedrag aan uw kinderen per bank overmaken, maar als u dat niet wilt of dat niet kunt, omdat het vermogen bijvoorbeeld vast zit in het huis, dan is schenken op papier een goede optie.
Schenking op papier
Schenken op papier werkt als volgt. U schenkt jaarlijks bij een notariële akte een bedrag aan uw kind. Het geschonken bedrag blijft u dus op papier schuldig en hoeft u niet over te maken. Daar staat tegenover dat u over het schuldig gebleven bedrag wel jaarlijks 6% rente moet betalen. Deze moet u ook daadwerkelijk overmaken, anders krijgt u een probleem, waar we verderop nog aandacht aan besteden.
In het bovenstaande voorbeeld werd er in 10 jaar tijd, ieder jaar € 20.000 geschonken. Wat als deze tijd er niet is, omdat het vermogen te groot is of omdat de levensverwachting kleiner is?
In die situaties is het interessanter om jaarlijks grotere bedragen te schenken, tot maximaal de genoemde € 123.249. Doordat u in partjes een deel van uw vermogen al tijdens leven hebt geschonken is aan het eind van de rit minder erf- en schenkbelasting verschuldigd. Als uw kind de verschuldigde schenkbelasting niet kan betalen kunt u een deel van de schenking in contanten doen of u betaalt de schenkbelasting zelf (schenking vrij van recht).
Houd er wel rekening mee dat de schenking op papier ook gevolgen voor de inkomstenbelasting kan hebben. Uw kind moet zijn bezit, namelijk de vordering op u, opgeven in Box 3 als ze daarmee boven de vrijstelling uitkomt; daar tegenover staat wel dat uw schuld op uw kind uw vermogen in Box 3 juist verkleint.
Voorwaarden
Bij schenken op papier moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan:
- zoals gezegd moet elke schenking vastgelegd zijn in een notariële akte;
- in de akte is een rente over de schuld vastgelegd van tenminste 6%;
- de rente over het schuldig erkende bedrag wordt jaarlijks met een juiste omschrijving naar uw kind overgeboekt.
Wat als u zich niet aan de voorwaarden houdt?
Houdt u zich niet aan de regels, dan is al het werk voor niets geweest en wordt de papieren schenking bij het overlijden volledig betrokken in de erfbelasting. Hoe knullig dat is illustreert het volgende voorbeeld uit de praktijk.
Een erflater ving bot bij de rechter omdat zijn overleden vader schenkingen op papier had gedaan maar de overeengekomen rente niet daadwerkelijk tijdig en volledig betaald had. Het gevolg: over de schuldigerkenning van totaal € 55.000 is voor alsnog erfbelasting verschuldigd. Dit ondanks dat de vader de schenkingen in notariële aktes heeft laten vastleggen, daarin een rente van jaarlijks 6% over het schuldig gebleven bedrag is vastgesteld én hij in de loop van 9 jaar ruim € 10.000 aan rente daadwerkelijk heeft betaald. Wat ging er nu fout? De jaarlijks betaalde bedragen sloten zowel cijfermatig als op grond van de omschrijving op de bankafschriften niet aan op de daadwerkelijk te betalen rente. Zeer sneu voor de erfgenaam natuurlijk, maar een goede les voor iedereen die met de structuur wil werken.
Tot slot
Overweegt u een schenking op papier of wilt u weten welke andere opties voor besparing van erf- en schenkbelasting in uw situatie mogelijk zijn, uw HLB-adviseur staat klaar om u dat te vertellen.
