Hoe kijkt de Belastingdienst aan tegen familieleningen?

Recentelijk is de handreiking van de Belastingdienst gepubliceerd waarin wordt beschreven hoe de  Belastingdienst aankijkt tegen een lening die door de ouder aan een kind wordt verstrekt. De handreiking kan ook als richtlijn worden gebruikt voor de situatie dat een aandeelhouder bij zijn eigen BV geld leent ten behoeve van de eigen woning.

Uitgangspunt voor de rente op de lening is de rente die door een derde, bijvoorbeeld een bank, zou worden gevraagd. Die zakelijke rente mag volgens de handreiking vervolgens met 0,2% worden verhoogd. Bij een hogere opslag moet worden getoetst of dit gerechtvaardigd wordt door (beperkte) zekerheden en het risicoprofiel van de geldnemer.

Risico

Verder wordt vermeld dat voor een eventuele risico-opslag gekeken moet worden naar het daadwerkelijke risico dat de geldnemer de lening niet kan terugbetalen. Volgens de handreiking is een eigenwoninglening zonder zekerheidstelling onder zakelijke omstandigheden niet gebruikelijk. Indien er geen substantieel risico is dat het kind de lening niet kan terugbetalen, dan leidt dit niet tot een hogere rente. Of er daadwerkelijk een recht van hypotheek is gevestigd, is niet doorslaggevend. Het gaat om de mix van formele zekerheden en materiële zekerheden. De afwezigheid van formele zekerheden leidt er volgens de handreiking niet toe dat het rentepercentage kan worden afgeleid van een persoonlijke lening.

Rente

In het verleden werd regelmatig een vaste afwijking van 25% ten opzichte van de bankrente gehanteerd. De Belastingdienst geeft aan dat dit geen “beleid” is.

Vaak werd in het verleden een relatief hoge rente overeengekomen tussen ouder en kind, waarbij de ouder de rente (deels) in de vorm van een schenking weer bij het kind terecht liet komen. Uit het gepubliceerde beleid blijkt dat de Belastingdienst in de situatie van een niet-verklaarbare hoge rente, een splitsing kan aanbrengen in de overeengekomen rente. Dit leidt ertoe dat de marktrente bij het kind aftrekbaar is als eigen woning rente (mits voldaan wordt aan de daarvoor gestelde voorwaarden) en dat het bovenmatige deel van de rente niet aftrekbaar is. Verder wordt bevestigd dat de renteaftrek bij het kind in beginsel niet in gevaar komt indien het kind de rente kan voldoen uit een van de ouders ontvangen schenking. Uiteraard is hierbij de vormgeving van belang: er dient vooraf geen verrekening overeengekomen te worden en het kind dient de rente daadwerkelijk over te maken aan de geldverstrekker.