Nieuw beleidsbesluit over belastingplicht en fiscale eenheid omzetbelasting uitgebracht

Bij de belastingplicht voor de omzetbelasting komt in het besluit eerst de btw-behandeling van toezichthouders en leden van diverse commissies aan de orde. Elders in deze nieuwsbrief gaan wij daarop in. Voor het overige gaat het besluit over de fiscale eenheid omzetbelasting.

Goedkeuring fiscale eenheid voor holdings en tussenholdings die geen ondernemer zijn voor de omzetbelasting

Van een fiscale eenheid omzetbelasting kunnen in beginsel alleen personen/entiteiten deel uitmaken die ondernemer zijn voor de omzetbelasting (‘btw-ondernemer’). In het nieuwe besluit wordt een goedkeuring gegeven dat onder bepaalde omstandigheden holdings en tussenholdings die deel uitmaken van een concern en die niet kwalificeren als btw-ondernemer toch deel kunnen uitmaken van een fiscale eenheid omzetbelasting. De (tussen)holding moet daarvoor binnen het concern een sturende en beleidsbepalende functie vervullen ten dienste van binnen het concern opererende werkmaatschappijen.

Voor holdings was deze goedkeuring er al in de zogeheten ‘holdingresolutie’. Nieuw is dat de goedkeuring nu ook voor tussenholdings geldt, zodat ook concernonderdelen die niet aan het hoofd van een groep staan tot de fiscale eenheid kunnen behoren.

Verwevenheidseisen

Voor het vormen van een fiscale eenheid omzetbelasting dient onverminderd aan de eisen van economische, financiële en organisatorische verwevenheid te worden voldaan. In het besluit wordt toegelicht wanneer daar sprake van is. Er worden ook voorbeelden gegeven. Ook voor de hiervoor genoemde (tussen)holdings geldt dat ze moeten voldoen aan deze verwevenheidseisen. Dat was bij de eerdere goedkeuring in de ‘holdingresolutie’ nog niet het geval.

In het nieuwe besluit wordt aangeven dat voor aandelenvennootschappen aan de financiële verwevenheid is voldaan als de meerderheid van de (gewone) aandelen -daaronder begrepen de aandelen verbonden zeggenschapsrechten- in elk van die vennootschappen direct of indirect in dezelfde handen ligt.

De vraag is of deze beleidseis van de combinatie van meerderheid van aandelen én zeggenschap niet te streng is. In 2022 is een arrest van het Hof van Justitie EU verschenen waardoor hierover twijfel is ontstaan. In Nederland loopt over deze rechtsvraag ook een zaak bij de Hoge Raad. Het arrest in deze casus wordt binnenkort verwacht. Hopelijk geeft de Hoge Raad in zijn arrest meer duidelijkheid over de inhoud van de financiële verwevenheidseis. Mogelijk moet het nieuwe beleid daarop dan spoedig al weer worden aangepast.

Van rechtswege begin en wijziging fiscale eenheid omzetbelasting

Ten slotte wordt in het besluit aangegeven dat de fiscale eenheid ontstaat ‘van rechtswege’ zodra wordt voldaan aan de criteria voor een fiscale eenheid en dat de fiscale eenheid van rechtswege wijzigt bij toetreding of uitreding van personen/entiteiten. 

‘Van rechtswege’ wil zeggen dat een fiscale eenheid formeel geen keuze betreft, maar een gevolg van feitelijke omstandigheden. Ook zonder een formele beschikking ‘fiscale eenheid omzetbelasting’, kan dus sprake zijn van een fiscale eenheid. In de praktijk gaat dit echter vaak anders. Veelal zien we dat betrokkenen niet handelen naar het bestaan van een fiscale eenheid omzetbelasting, zo lang de Belastingdienst geen beschikking uitreikt. Met een formele beschikking zijn betrokkenen wél gehouden om overeenkomstig te handelen en bestaat voor de afzonderlijke onderdelen van de fiscale eenheid hoofdelijke aansprakelijkheid jegens de Belastingdienst voor de btw-schulden van die fiscale eenheid.

Slot

Wij zijn graag van dienst om uw situatie ten aanzien van omzetbelasting en de (mogelijkheid van de) fiscale eenheid te beoordelen. U kunt hiervoor en voor andere btw-vraagstukken contact opnemen met onze specialisten Jos van Bavel en Rutger Jagersma.